“Εδώ το αντικείμενο δεν είναι ένα… στο προσκήνιο υπάρχουν και οι άλλοι …και στο παρασκήνιο υπάρχουν οι Άλλοι των άλλων..εκεί που ορίζεται η γκρίζα ζώνη, το διάστημα τομής…όμως οι τομές περικλείουν πόνο…” – Carina
–
H Ruth Snyder καταδικάστηκε σε θάνατο απ’ το αμερικανικό κράτος το 1928. Συχνά αναφέρεται ως η πρώτη γυναίκα που εκτελέστηκε σε ηλεκτρική καρέκλα. Δεν ήταν όμως, καθώς το 1899, είχε εκτελεστεί στις ίδιες φυλακές (Sing Sing) η Martha M. Place.
Η – θρυλική – φωτογραφία του Tom Howard, ενός φωτογράφου της Chicago Tribune, η οποία ελήφθη λίγες στιγμές πριν την εκτέλεση, έμελλε να της προσφέρει μια ιδιότυπη μορφή αθανασίας…
Μια ερωτική περιπέτεια της Ruth Snyder, καταλήγει στο φόνο, και η ίδια με την σειρά της στην ηλεκτρική καρέκλα. Και μια φωτογραφία της εκτέλεσής της που την αποθανατίζει πάνω στην ηλεκτρική καρέκλα λίγα λεπτά πριν τον θάνατό της, μετασχηματίζεται σε ερώτημα για την πολιτική διαχείριση του θανάτου και της ιδιωτικής ζωής.
Ένα ερώτημα ορίων είναι και μια ιστορία που συνεχίζεται, για αυτό είναι και ;ένα ερώτημα διαρκές…
Ο ολοκληρωτισμός μιας φωτογραφίας είναι δυνατόν να μετατρέψει το πάθος σε τέχνη, το αποτρόπαιο σε έκθεμα – θέαμα, τον θάνατο σε μια παραμορφωμένη αθανασία;
Ποιο στόμα θα μεταμορφώσει την απώλεια σε μια περιπέτεια των γκαλερί, ποιο χέρι έχει την δύναμη να σηκώσει το σεντόνι και να αποκαλύψει το ανομολόγητο;
Ο χρόνος – άχρονος και η περίπτωση με τη φωτογραφία της Snyder, αν προσπεράσουμε το cult της εικόνας, είναι μια χωρίς συναίνεση και άνευ όρων παράδοση στην τέχνη της φωτογραφίας.
Η Snyder, όμως, δεν είναι όπως οι ήρωες της Nan Goldin, ούτε έχει τη δυνατότητα της αμήχανης αποδοχής των ηρώων της Diane Arbus, όπως επίσης και δεν λειτουργεί με την συναίνεση και τη γνώση της αυτο-έκθεσης της Frida Kahlo.
Ακόμη περισσότερο, είναι ένα προϊόν ηδονοβλεψίας, της απαίτησης ενός ακροατηρίου να κοιτάξει σε ότι πιο προσωπικό, σε ότι πιο κρυφό, χωρίς όμως να βιώσει, χωρίς να αγγίξει, να γευτεί και να ακούσει
– μιλώ για εκείνο που πάντα είχε κατά νου η Marina Abramović, ότι δηλαδή η τέχνη είναι εμπειρία, συμμετοχή και πράξη.
Από απόσταση και χωρίς συναίσθημα δημιουργούνται έργα τέχνης που καλούνται να υποκαταστήσουν την εμπειρία, την μέθεξη, τον πόνο, την απώλεια, τον τραγικό ορισμό, τη χαρά της ζωής, το καθημερινό και το επιθυμητό.
Δεν αναζητάμε ακροατήρια που να χειροκροτούν ατσαλάκωτα αλλά που να έχουν την ανάγκη του βιωμένου, της συμμετοχής, της έκθεσης, της συναισθηματικής εμπλοκής με τον δημιουργό και το έργο του.
Ruth Snyder: μια ενδιαφέρουσα, πιθανώς, ιστορία, και μια φωτογραφία – προϊόν μιας μελαγχολικής απαίτησής μας, “εις το μεγάλο Τίποτε επιστραμένο απ’ την ζωή”…
Ο ολοκληρωτισμός μιας φωτογραφίας είναι δυνατόν να μετατρέψει το πάθος σε τέχνη, το αποτρόπαιο σε έκθεμα – θέαμα, τον θάνατο σε μια παραμορφωμένη αθανασία;
4 Δεκεμβρίου 2012: το tambloid του ομίλου News Corporation, New York Post, που ανήκει στον αυστραλό μεγαλοεκδότη Rupert Murdoch, έχει το θράσος και δημοσιεύει στη πρώτη σελίδα τη φωτογραφία του μελλοθάνατου Ki Suk Hahn, ο οποίος λίγο πριν είχε σπρωχτεί από τον Naim Davis (Naeem Davis) στις ράγες του τραίνου. Ο τίτλος του δημοσιεύματος ήταν: “ΚΑΤΑΔΙΚΑΣΜΕΝΟΣ: σπρωγμένος στις γράμμες του τραίνου, αυτός ο άνθρωπος πρόκειται να πεθάνει”.
Και προκάλεσε αντιδράσεις, κυρίως, όσο αφορά τη δημοσίευσή της απ’το New York Post ,σχετικά με το πως μπορεί να δημοσίευεται μια φωτογραφία ενός ανθρώπου που πρόκειται να σκοτωθεί εντός δευτερολέπτων.
Ταυτόχρονα με τη κριτική στη δημοσίευση, τέθηκε και συζητήθηκε η στάση του φωτογράφου. Ο freelance φωτογράφος R. Umar Abbasi, είναι εκείνος που σήκωσε τη κάμερα και τράβηξε μια ριπή συνεχόμενων φωτογραφιών απ’ τα δραματικά τελευταία δευτερόλεπτα του Ki Suk Hahn. Ό ίδιος ισχυρίστηκε ότι προσπάθησε να χρησιμοποιήσει το φλας της φωτογραφικής μηχανής για να προειδοποιήσει τον χειριστή του τραίνου (για να ενισχύσει τον ισχυρισμό περί των προθέσεών του είπε ότι “εξάλλου οι φωτογραφίες που τραβήχτηκαν είναι πανομοιότυπες¨). Επίσης ο φωτογράφος ανέφερε ότι “ήμουν αρκετά μακριά ώστε να επιχειρήσω να τον βοηθήσω”. Το ίδιο το New York Post προσπάθησε να καλύψει την επιλογή του φωτογράφου, λέγοντας ότι “δεν ήταν αρκετά δυνατός ώστε να μπορέσει να σηκώσει τον Han από τις γραμμές και να τον σώσει“.
Προφανώς. Όπως και όλοι όσοι επιβάτες βρισκόντουσαν στην αποβάθρα…
–
Τα mass media συνηθίζουν να γεμίζουν το χώρο τους με τις εντυπώσεις που προκαλούν τα γεγονότα. Την πληροφορία που παράγεται, την αντιμετωπίζουν ως entertaiment (‘infotainment‘). Τα ΜΜΕ, αγνοούν το περιεχόμενο καθ’ έξιν και συστηματικά, ιδεολογικά θα έλεγα. Και όπου το επικαλούνται είναι για να ενδυθούν την εγκυρότητα, – μια εγκυρότητα που εξυπηρετεί, προπάντων, τους σκοπούς τους, τη προσέλκυση κοινού και κατ’ επέκταση τη διαφήμηση, την επιρροή, την ισχύ (πολιτική / οικονομική).
Συχνά πυκνά γινομαστε μαρτυρες ανάλογων δημοσιευμάτων φρίκης. Μιας παρεξηγημένης, στρεβλής έννοιας της δημοσιοποίησης, της μαρτυρίας, του γεγονότος, της πληροφορίας. Εδώ ανοίγει ένα πεδίο σύγχρονο όσο και μελλοντικό. Ανοίγει μια συζήτηση που δεν αφορά μόνο τους παρόχους και παραγωγούς πληροφόρησης αλλά και το (καταναλωτικό) κοινό, εμάς.
Βέβαια, δε θα ξεχάσω ποτέ μου τη φωτογραφία που το 1987 δημοσίευσε η εφημερίδα “Το Έθνος”, τη φωτογραφία της άψυχης και κακοποιημένης 18χρονης Ζωής Γ. Μιας δημοσίευσης που ο Πάνος Σόμπολος και η “παρέα” του τόλμησαν και δημοσίευσαν στη πρώτη σελίδα και στο “σαλόνι” της εφημερίδας.
Όπως και στο δημοσίευμα του New York Post έτσι και σε εκείνη τη περίπτωση του Σόμπολου και του “Έθνους”, διακρίνεται μια ακατανόητη αντίληψη του ρεπορτάζ και της πληροφόρησης, της δημοσιογραφίας που την διέπει:
η Ύβρις. Η πορνογραφία του θανάτου. Η ξετσιπωσιά, η πιο διεστραμμένη αντίληψη για το πως επαγγέλεσαι, το πως επιζητείς και με τι μέσα τον βιοπορισμό σου, μα κυρίως για το πως βλέπεις τους ανθρώπους γύρω σου, πως χρησιμοποιείς τις ζωές των άλλων και πως τις “πουλάς” σε ένα πρωτοσέλιδο του New York Post ή αυτό του “Εθνους”, ουσιαστικά, πως τόσο φτηνά αγνοείς το θάνατο ως το κορυφαίο γεγονός της ζωής.
Σε αυτού του είδους την αδίστακτη επιχειρηματικότητα και ιδεολογία, όπου στόχος και προϊόν ταυτίζονται (και είμαστε εμείς), καλούμαστε καθημερινά να λάβουμε θέση. Το δίκτυα εναλλακτικής πληροφόρησης / αντι-πληροφόρησης βρίσκονται στον αντίποδα της mainstream ενημέρωσης και του lifestyle. Η επιλογή της πηγής, και συνεπώς του περιεχομένου, είναι δική μας.
Uncensored Stories 